Cà phê đang là thức uống được yêu thích nhất trên thế giới, mỗi buổi sáng bạn cầm trên tay một ly cà phê với hương thơm quyển rũ không thể cưởng lại được. Nhưng bạn có bao giờ thắc mắc rằng Tại sao hạt Cà phê phải đem đi rang mà không dùng tươi để pha nước uống chưa? Có điều gì khác biệt giữ tươi và sau khi rang, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu điều kỳ diệu thông qua bài viết dưới đây.

Tại sao phải rang cà phê ?

Cafe không phải là một loại hạt có thể ăn ngay như ngũ cốc, hạt óc chó, hạt điều,… mà nó chỉ có thể dùng để làm pha nước uống. Chính vì vậy việc xay thành bột sẽ giúp lấy hết những tinh chất có trong cafe.

Tuy nhiên, hương vị thơm, đắng và cái ngon của hậu vị khi thưởng thức cafe sẽ không thể nào có được nếu thiếu quá trình rang. Quá trình rang sẽ tác động đến các thành phần hóa học có trong cafe, đặc biệt là caffeine, lipid và protein để biến đổi chúng, tạo nên hương thơm đặc trưng và mùi vị khi uống.

Ngoài ra, việc rang cà phê cũng giúp cho quá trình xay được diễn ra dễ dàng hơn do loại bỏ được gần hết lượng nước bên trong hạt, chỉ còn lại nước trong chất béo và sáp. Chính vì vậy, khi pha bột cafe sau khi rang với nước sẽ dễ dàng lấy được hương vị hơn.

Quá trình biến đổi chất của hạt cà phê trong khi rang

Việc rang cà phê sẽ được bắt đầu từ lúc nhiệt độ đạt 100 độ C cho đến khi kết thúc ở 240 độ C. Trong quá trình gia nhiệt này, những thành phần trong cà phê sẽ bắt đầu biến đổi:

Khi đạt 100 độ C

Lượng nước bên trong sẽ bắt đầu bốc hơi khiến nhân cafe teo lại.

Từ 0 – 150 độ C

Lượng nước tiếp tục mất đi, nhân cafe bắt đầu thay đổi màu sắc sang vàng nhạt. Quá trình teo nhỏ vẫn tiếp tục và kèm theo đó là mùi thơm bắt đầu bốc lên.

Từ 150 – 180 độ C

Nếu giữ nhiệt ở mức 150 độ C, nhân cafe sẽ từ màu vàng nhạt chuyển sang nâu nhạt. Lúc này cần gia nhiệt lên 180 độ C để cafe bốc mùi thơm hơn. Quá trình teo nhỏ kết thúc, thay vào đó là việc trương nở thể tích do các thành phần bên trong bắt đầu rã ra.

Từ 180 – 200 độ C

Trong quá trình gia nhiệt từ 180 lên 200 độ C, hạt cà phê đã trương nở ra hết sức, mùi thơm bốc lên ngào ngạt, các thành phần bên trong đã có thể dễ dàng đem đi xay nhuyễn. Tuy nhiên lúc này mà đem đi xay thì thành phẩm sẽ chưa đạt chất lượng tốt nhất và không có vị chua.

Từ 200 – 210 độ C

Hạt cà phê bắt đầu trương nở đến mức nổ tung, khói bắt đầu bốc lên tạo hương thơm ngát và lan tỏa đi xa hơn.

Từ 210 – 230 độ C

Hạt cà phê tiếp tục trương nở do giải phóng cacbon dioxit và nổ nhiều hơn.

Từ 230 – 240 độ C

Hạt lúc này sẽ có màu nâu đậm, mùi hương nồng nàn, các thành phần bên trong cũng được biến đổi để đạt được hương bị tốt nhất. Lúc này là thích hợp nhất để đem đi xay nhuyễn và bắt đầu pha chế.

Các loại cafe thành phẩm

Hiện nay có rất nhiều cách chế biến khác nhau của cà phê, vì vậy có rất nhiều loại thành phẩm khác nhau. Mỗi loại đều có ưu điểm và nhược điểm riêng của mình.

Cafe bột

Loại cafe này được đem rang và xay ra thành bột, người muốn sử dụng phải đem đi pha bằng máy, phin hoặc một số dụng cụ khác nên rất tốn thời gian. Tuy nhiên đây là cách thưởng thức cà phê ngon và tốt cho sức khỏe nhất. Có 3 loại cafe bột được sử dụng trên thị trường, gồm:

Cà phê nguyên chất

Cái tên nói lên tất cả. Đây là loại cafe được chế biến từ 100% hạt cà phê tự nhiên, không hề có bóng dáng của bất kỳ loại chất phụ gia nào khác như đậu, bắp hay ngũ cốc. Tuy nhiên trong quá trình ủ trước khi rang, hạt cafe có thể được ủ với bơ hoặc rượu để tạo ra mùi hương đặc trưng của mình. Ưu điểm của cà phê nguyên chất là giữ được những gì đặc trưng nhất của cà phê, những người sành uống và yêu thích loại hạt này sẽ thích dùng cà phê nguyên chất hơn.

Cà phê sạch

Cà phê sạch cũng là cà phê nguyên chất, tức là được tạo ra từ 100% cafe, không pha với tạp chất. Tuy nhiên, nếu như cafe nguyên chất không được giám sát nhiều về chất lượng thì cà phê sạch hoàn toàn ngược lại. Từ khi trồng, hạt cafe sạch đã được kiểm tra về điều kiện đất đai, nước tưới, chất dinh dưỡng mọi thứ phải hoàn toàn sạch và được chứng nhận. Bên cạnh đó, quá trình sơ chế, bảo quản cũng phải đáp ứng được những tiêu chuẩn khắt khe. Quá trình rang và xay phải đảm bảo không pha trộn phụ gia, chất tạo mùi.

Cà phê mộc

Chữ “Mộc” trong cà phê mộc không phải là tên gọi của một loại cà phê như Arabica hay Robusta mà nó bắt nguồn từ cách chế biến. Cũng giống như cà phê nguyên chất hay cafe sạch, cà phê mộc không phối trộn với bất cứ thành phần phụ gia nào trong quá trình rang và xay. Tuy nhiên, chữ mộc cũng nói lên cách thưởng thức loại cà phê này, chỉ cần rang, xay, pha với nước là sử dụng. Cách thưởng thức cà phê này không hề pha lẫn bất cứ một chất nào khác như đường, sữa hay kem mà chỉ có cafe. Cách uống này cho phép tận hưởng được trọn vị cafe nhưng nhiều người khó có thể dùng được.

Cafe hòa tan

Nhận thấy cafe bột rất mất thời gian để pha chế nên các nhà sản xuất đã bắt đầu nghĩ ra cách giúp người dùng thưởng thức cà phê một cách thuận tiện hơn. Trong quá trình sản xuất, họ đã pha sẵn trong bột cafe những hương liệu, phụ gia để đạt được một mùi vị mong muốn. Người dùng chỉ cần đem bột này cho vào nước sôi, hòa lên là đã có thể thưởng thức, chỉ mất 30 giây để cho ra một ly cà phê ngon lành.

Có thể thấy ưu điểm của cafe hòa tan là tính nhanh gọn, hương vị đã được pha chế và tính toán với một lượng vừa phải nên lúc nào cũng có thể thưởng thức 1 ly cà phê ngon nhất.

Tuy nhiên nó lại có một nhược điểm khá lớn chính là các hương liệu pha vào bên trong sẽ làm mất đi phần nào vị cà phê nguyên chất. Đồng thời, các chất này cũng tạo ra nhiều calo do đường, sữa mang lại nên nếu dùng nhiều sẽ không tốt cho cơ thể.

Nước cà phê

Nếu như cả pha cafe hòa tan cũng chiếm thời gian của bạn hoặc không có điều kiện pha thì một ly nước cà phê được làm sẵn sẽ vô cùng tiện lợi. Nước cafe cũng tương tự như cafe hòa tan nhưng đã được pha sẵn, chỉ cần mở nắp là có thể uống.

Ưu điểm của loại cafe này là tính nhanh gọn và tiện lợi. Tuy nhiên chúng ta không thể biết chính xác thành phần bên trong và thường có rất nhiều nguồn năng lượng từ đường, sữa, hoặc tệ hơn là hàm lượng chất bảo quản cao để giúp giữ sản phẩm được lâu. Những điều này có thể ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của người uống thường xuyên.

Hơn nữa, lượng cafe nguyên chất trong nước cafe chỉ chiếm một phần nhỏ, đủ để tạo ra hương vị mà thôi chứ không thể nào so với cafe bột được.

Các phương pháp pha cafe

Cafe là loại thức uống phổ biến bậc nhất trên thế giới. Tuy nhiên không phải ở đâu người ta cũng pha chế theo một cách giống nhau mà tùy vào đặc trưng của quốc gia và gu thưởng thức mà họ có cách pha chế cho riêng mình. Có thể kể đến một số cách pha chế nổi tiếng như:

Espresso, Capuchino và Latte của Ý

Đây có thể nói là những loại đồ uống được nhiều người ưa thích nhất trên thế giới. Espresso sử dụng những loại cà phê ngon nhất, có độ sánh mịn và màu sắc tuyệt vời. Pha Espresso với sữa theo những tiêu chuẩn nhất định sẽ tạo ra Capuchino và Latte.

Cà phê Buna ở Ethiopia

Tại quê hương của cafe, người ta rất tự hào về loại đồ uống này vì mọi loại cafe đều bắt nguồn từ một người chăn dê ở xứ sở của họ. Vì vậy cách thưởng thức cà phê ở nơi đây cũng có phần khác biệt. Người Ethiopia sẽ dùng cafe (tiếng địa phương là Buma) pha với muối hoặc bơ chứ không dùng đường và sữa như những nước khác.

Turk Kahvesi của Thổ Nhĩ Kỳ

Cách pha chế này cực kỳ đơn giản, người ta chỉ cần lấy bột cafe cho vào nước rồi đun trên bếp đến khi đủ mùi vị là được.

Kaffe của Đan Mạch

Người Đan Mạch sẽ dùng cà phê nguyên chất để uống với kem hoặc sữa tươi mà không pha với bất kỳ loại tạp chất nào. Cách pha cafe này khá giống với cà phê kem của Ý.

Ireland của Ailen

Đây là một cách pha chế cafe đặc biệt của người Ailen. Họ sẽ cho vào cafe nóng một ít Whisky Ailen, đường và một ít kem phủ. Thức uống này rất phù hợp để làm ấm người cho những đêm đông lạnh giá nơi đây.

Đặc biệt nhất là cafe phin của Việt Nam: Đây là cách pha chế phổ biến nhất ở Việt Nam. Hầu như nhà nào cũng có phin để tự pha cafe, và ở ngoài các hàng quán, hình ảnh của phin cafe đã in sâu vào tiềm thức của nhiều người.

Thưởng thức cafe

Hương vị cafe

Hương vị của cafe là một cái gì đó rất khó nói, nó dựa vào cảm nhận của nhiều người. Mỗi loại cafe đều mang trong mình một hương vị đặc trưng và tùy vào sở thích của mỗi người mà đưa ra sự lựa chọn của mình.

Cafe Arabica sẽ có màu nâu đẹp mắt, sánh và mịn. Khi thưởng thức, một ly Arabica hảo hạng sẽ có vị đắng đặc trưng, mùi thơm khá nhẹ nhàng và quyến rũ, thêm vào đó là một chút chua hoặc mùi vị trái cây để trung hòa vị đắng.

Cafe Robusta cũng đắng nhưng thơm dịu, không chua nhưng ngọt hơn Arabica.

Chúng ta cũng có thể kết hợp 2 loại hương vị này với nhau cùng với một chất trung hòa như cacao hoặc chocolate với một liều lượng nhất định để có thể thưởng thức hương vị tốt hơn.

Thông thường, người ta thường áp dụng công thức: 30% cà phê Arabica, 40% Robusta và 30% còn lại là một loại cafe trung hòa hoặc ca cao. Tuy nhiên nếu thích thưởng thức cafe theo cách riêng của mình, bạn hoàn toàn có thể thay đổi công thức trên sao cho phù hợp với bản thân nhất.

Lợi ích của cafe

Trong cà phê có rất nhiều caffeine là một chất có rất nhiều tác dụng đối với cơ thể, đồng thời các loại khoáng chất và hợp chất có lợi cũng đem lại cho người uống cafe thường xuyên nhiều lợi ích.

Nói về tác động có lợi của cà phê, người ta có thể kể ra hàng loạt hạng mục như: Chống buồn ngủ, giúp tinh thần sảng khoái, thoải mái hơn, ngăn ngừa ung thư, lão hóa, kéo dài tuổi thọ, làm đẹp, giảm cân,… Và rất nhiều lợi ích khác.

Tuy nhiên những lợi ích trên chỉ có được khi uống ở một lượng vừa phải, trung bình từ 2 đến 3 hoặc 5 cốc cà phê 1 ngày. Nếu quá lạm dụng cafe, nó cũng có thể khiến người dùng lãnh nhận nhiều hậu quả đáng tiếc như: Mất ngủ, say cafe, ảo thanh, nghiện cà phê, tăng huyết áp,…

Vì vậy hãy biết cách sử dụng cafe với một liều lượng và thời gian thích hợp để có thể tận dụng hết lợi ích của loại đồ uống này đồng thời tránh tối đa những tác dụng không mong muốn.

Bảo quản cafe

Để có được một ly cà phê ngon đúng nghĩa, tất cả các quá trình từ chăm sóc, thu hoạch, sơ chế, rang, xay, bảo quản, pha chế phải được thực hiện đúng cách. Trong đó bảo quản là một quá trình cực kỳ quan trọng vì cafe lúc này ở dạng bột hoặc thành phẩm, rất dễ bị hư hỏng.

Bảo quản bột cafe

Cafe dạng bột có thể được bảo quản tối đa trong 2 năm từ lúc rang và xay nếu được làm đúng cách. Đặc biệt trong vòng 14 ngày sau khi xay, cần được cho vào bao bì kín, để ở những nơi khô ráo, tránh ẩm ướt để không bị mất đi lượng caffeine và hương vị.

Nếu tự rang xay cafe, bạn không nên cho vào các loại bì ni lông vì rất dễ bị ẩm mốc. Thay vào đó bạn có thể cho bột cà phê vào các chai lọ làm bằng thủy tinh có nắp đậy kín để được bảo vệ với nguồn ẩm tốt hơn. Nếu cẩn thận nên để ở những nơi cao, khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng của mặt trời.

Cũng có thể bảo quản cafe trong van 1 chiều hoặc hút chân không. Đây là một cách bảo quản cực tốt khiến không khí bên ngoài không thể vào trong làm thúc đẩy quá trình oxy hóa tự nhiên trong cà phê.

Lưu ý khi bảo quản cafe bột

Cafe chỉ được bảo quản tốt nhất ở nhiệt độ từ 20 – 25 độ C. Đây là nhiệt độ vừa đủ để các thành phần bên trong bột không bị biến đổi.

Không nên bảo quản bột cafe trong tủ lạnh, nhất là ngăn đá vì nhiệt độ thấp sẽ làm ảnh hưởng rất lớn đến lượng dầu và chất béo, khiến chúng bị đông lại và biến chất. Đồng thời, mùi vị trong cafe cũng sẽ bị mất đi 1 phần do bị các ion khử mùi trong tủ lạnh trác động.

Kiến thức về cà phê là vô tận, để hiểu hết và loại thức uống này từ lúc trồng cây, thu hoạch, rang xay, pha chế, bảo quản, bạn cần phải có một thời gian dài tìm hiểu. Tuy nhiên với những kiến thức tổng quan trên của chúng tôi, hy vọng bạn đã có thể hiểu hơn về chúng. Khi uống 1 ly cafe, bạn hãy cảm nhận những gì tinh túy nhất từ cái nắng, cái gió và những giọt mồ hôi của những người đã vất vả làm nên.